Gedwongen uitzettingen

Volgens de IND kunnen Afghanen die voor de Taliban moesten vluchten (omdat ze bv. opkwamen voor de rechten van vrouwen en voor de scheiding van godsdienst en staat waren) gedwongen worden naar Afghanistan terug te keren en valt het gevaar bij gedwongen uitzetting wel mee, want "de Taliban zijn niet langer een machtsfactor in Afghanistan" (Volkskrant, 10 juni 2008). Dit soort gedwongen uitzettingen zijn geen incidenten, maar alledaagse praktijk van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V).

De mannen worden gescheiden van de vrouwen en kinderen

Enige tientallen Afghaanse mannen zijn de laatste tijd in vreemdelingendetentie geplaatst om van daaruit als een postpakket per EU-reisdocument (EU-LP, een document zonder juridische status) terug te worden gezonden naar Afghanistan, dat inmiddels weer grotendeels wordt beheerst door de Taliban. Hun vrouwen en kinderen blijven noodgedwongen zonder echtgenoot/vader alleen in Nederland achter. Tientallen gezinnen wordt een elementair mensenrecht (het recht op gezinsleven, art.8 EVRM) ontnomen, terwijl daar geen reden voor is.

Protesterend Afghanistan wordt het zwijgen opgelegd

Daarentegen, stelt de Afghaanse overheid (in een brief van het Afghaanse Consulaat, 16 oktober 2008), heel duidelijk (citaat):

  • De Islamitische Republiek Afghanistan is tegenstander van onvrijwillige terugkeer, stelt zich ook op het standpunt dat het gezinsleven dient te worden gerespecteerd en beschermd en ook dat dergelijke humanitaire aspecten niet eenzijdig door Nederland kunnen worden overwogen.
  • Omtrent het gebruik van EU-documenten zij opgemerkt dat volgens het Memorandum of Understanding tussen Nederland, Afghanistan en de UNHCR een onvrijwillige terugkeer onwenselijk is en dat het dan ook in de rede ligt dat niet een dergelijk middel wordt aangewend om een onvrijwillige terugkeer te forceren en Afghanistan voor voldongen feiten te plaatsen.
De DT&V laat zich niet weerhouden en gaat door met gedwongen uitzettingen, weer met EU-documenten, deze keer via Delhi (India). Nederland stelt deze mannen opnieuw bloot aan het gevaar waarvoor ze gevlucht zijn (in strijd met art.3 EVRM). De Afghaanse overheid stelt nogmaals (in een brief van het Afghaanse Consulaat, 5 november 2008), dat (citaat):
  • Er zijn onvoldoende faciliteiten en geen garanties voor een aanvaardbaar bestaan
  • Afghanistan is tegen gedwongen terugkeer
  • Omtrent dit punt is ook bericht in schrijven d.d. 28 oktober 2008 aan de Nederlandse Ambassade te Kabul en d.d. 29 oktober 2008 aan de UNHCR te Kabul.
Je zou denken, nu begrijpt de overheid toch wel dat een gedwongen uitzetting naar Afganistan indruist tegen eerder gemaakte afspraken (het Memorandum of Understanding) en bovendien levensgevaarlijk is voor de betrokkene. Maar nee. De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken en de staatssecretaris van Justitie hebben op 6 november 2008 ingegrepen en de ambassadeur van Afghanistan en de Consul-Generaal onder druk gezet om dit soort brieven niet meer te versturen.

Dat neemt niet weg dat deze brieven van vóór 6 november 2008 niet zijn herroepen. Deze brieven bevatten een hulpkreet om deze schending van mensenrechten door onze overheid te stoppen. Want anders gaat het allemaal gewoon door: AD, 15 november 2008 en AD, 25 november 2008. Een paar lichtpuntjes vanuit de internationale gemeenschap:
Maar Nederland lijkt gewoon door te gaan met gedwongen uitzettingen naar Afghanistan. Op 28 jan 2009 heeft het Comité 1F-beleid een nota over Gedwongen uitzetting van Afghaanse 1F asielzoekers door Nederland geschreven; Bij terugkeer in Kabul wordt de vreemdeling geconfronteerd met de onwelwillendheid van de Afghaanse autoriteiten om hem/haar te accepteren en proberen de Afghaanse autoriteiten de vreemdeling terug te sturen. Nederland zet de Afghaanse autoriteiten echter zodanig onder druk, dat zij geen andere keus hebben dan de vreemdeling alsnog te accepteren. Dit feit wordt vervolgens in Nederland weer als 'legitimatie' gebruikt door de Raad van State voor het gedwongen uitzettingsbeleid: "Er vinden daadwerkelijk uitzettingen plaats, en zolang niemand vanuit Afghanistan teruggestuurd wordt naar Nederland, is dat een acceptabele gang van zaken".